Fethiye Ziraat Odası Başkanı Kenan Karayiğit yurt dışından buğday ithalatı vergilerinin düşürülmesi ve toprak mahsulleri ofisine izin verilmesini sert bir dille eleştirdi. Karayiğit, “birileri çiftçinin alın teriyle ürettiği ürünü daha düşük fiyata satmasını istiyor. Bizim sabrımızı sınamasınlar herkes aklını başına toplamalı böyle bir tarım politikası olamaz.” dedi. Karayiğit Genel Başkan Şemsi Toprak’ın yaptığı açıklamayı paylaşarak; “Çiftçimiz, sorunların bir an önce çözülmesini istiyor. Uyarıyoruz. Kimse bizi tekrar meydanlara çıkmak zorunda bırakmasın. Bu ülkeyi doyuran insanların kıymetini herkes bilmek zorundadır. Bu anlaşılıncaya kadar mücadelemiz devam edecek. Gıdanın enflasyondaki payı yüzde 3 civarında. Gıda dışında yüzde 8’e yakın bir enflasyon var. Enflasyonu oluşturan diğer unsurlara neden bakılmıyor? Başka tarafın üzerine niçin gidilmiyor?
“Çiftçiye cesaretiniz yetiyor da onlara yetmiyor mu? Neden sadece bizim üzerimize geliniyor? Günah keçisi biz miyiz?” Buğday üreticisi ne üretiyormuş, hangi koşullarda üretim yapıyormuş. Hiç kimsenin umurunda değil. Büyükşehirler yaşanmaz hale geldi. Kırsalda müthiş göç var. Bunu görmüyor musunuz? Gözünüz kör mü sizin”
“Hasadın devam ettiği, üreticinin fiyattan aşırı derecede mağduriyet yaşadığı bu ortamda, TMO’ya ithalat yetkisi verilmesi, ithalat yapılmasa bile piyasayı yine psikolojik olarak etkileyecek ve fiyatları daha da düşürecektir”
“ESK’ya verilen ithalat yetkisini de doğru bulmuyoruz. Et fiyatlarını düşürmenin yolu ithalat değil, daha fazla destek vererek üretimi artırmaktan, buna yönelik politikalar izlemekten geçer”
“Üretici ve market fiyatları arasında en fazla fiyat farkı yüzde 461,19 ile elmada görüldü”
“Market fiyatlarında; Temmuz ayında, 6 üründe fiyat değişimi olmadı, 14 üründe azalma, 16 üründe ise fiyat artışı meydana geldi”
“Üretici fiyatlarında son bir ayda; 11 üründe fiyat değişimi görülmezken, 6 üründe azalma, 15 üründe ise fiyat artışı oldu”
“Bu kararname, buğday fiyatlarını düşürmüştür. 27 Haziran 2017’de yayınlanan kararnameden önce buğdayda tonu ekmeklikte 1000-1050 lira, makarnalıkta 1050-1150 lira olan fiyat, bazı bölgelerimizde ekmeklikte 800, makarnalıkta 900 liraya kadar gerilemiştir. Hatta Trakya bölgemizde 750 liraya kadar inmiştir.
TMO, geçen yıl 910 lira olan fiyatı yüzde 3,3 artışla 940 liraya çıkarmış, makarnalıkta 1000 lira olan fiyatı da değiştirmemiştir.
TMO VE ESK’YA İTHALAT YETKİSİ
Cumartesi günü Resmi Gazete’de yayınlanan Bakanlar Kurulu kararıyla, sıfır gümrükle, TMO’ya 750 bin ton buğday ve mahlut, 700 bin ton arpa, 700 bin ton mısır, 100 bin ton pirinç, Et ve Süt Kurumu’na (ESK), 500 bin canlı büyükbaş hayvan, 475 bin canlı küçükbaş hayvan, 75 bin ton lop et, 20 bin ton da karkas et ithalatı için yetki verildiğini belirten Karayiğit, şunları kaydetti:
“TMO, bu yetkiyi, buğday, mahlut, arpada 31 Mayıs 2018, mısırda 31 Temmuz 2018, pirinçte 31 Ağustos 2018, ESK ise, karkas ette 31 Aralık 2017, lop et ve canlı büyükbaş, küçükbaş hayvan ithalatında 31 Aralık 2018 tarihine kadar bu yetkilerini kullanabilecekler. Et ve Süt Kurumu’na, 2017 yılı sonuna kadar da, 20 bin ton karkas et ithalatı için yetki verilmiştir.
Öncelikle hasadın devam ettiği, üreticinin fiyattan aşırı derecede mağduriyet yaşadığı, üretimin de geçen yılın 1,2 milyon ton üzerinde çıkacağının tahmin edildiği bu ortamda, böyle bir kararname çıkarılması, ithalat yapılmasa bile piyasayı yine psikolojik olarak etkileyecek ve fiyatları daha da düşürecektir.
“KARARNAMENİN ZAMANLAMASI DA YANLIŞTIR”
Kararnamenin zamanlaması da yanlıştır. TMO’ya 2015 ve 2016 yıllarında böyle bir buğday ithalatı yetkisi verilmemiştir. Ofis, 2012 yılında 1 milyon tonluk yetki almış ancak ihtiyaç görülmediği için kullanmamıştır. 2014 yılında verilen buğday ithalatı yetkisinin tarihi de 19 Nisan 2014’tür ve kararname hasattan yaklaşık bir ay önce çıkarılmıştır.
TMO, 2014 yılında verilen 4,2 milyon tonluk ithalat yetkisinin yarısı kullanılmıştır. Kararın üretici mağduriyetine yol açmamasını talep ediyoruz.”
Karpuzdaki fiyat düşüşünü yüzde 13,23 ile elma, yüzde 9,34 ile dana eti, yüzde 8,18 ile fındık, yüzde 7,89 ile marul, yüzde 6,10 ile yeşil mercimek, yüzde 5,47 ile kırmızı mercimek, yüzde 4,75 ile kuzu eti, yüzde 3,49 ile tavuk eti, yüzde 3,39 ile patates, yüzde 2,94 ile şeftali, yüzde 2,58 ile kuru üzüm, yüzde 2,24 ile Antep fıstığı, yüzde 1,54 ile kuru soğan izledi. Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 28,43 ile sivri biberde görüldü. Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 18,05 ile patlıcan, yüzde 17,69 ile domates, yüzde 14,78 ile yeşil fasulye, yüzde 13,09 ile yeşil soğan, yüzde 12,37 ile limon, yüzde 9,47 ile kabak, yüzde 8,57 ile salatalık, yüzde 8,10 ile yumurta, yüzde 7,26 ile kuru incir, yüzde 6,82 ile kuru fasulye, yüzde 4,57 ile nohut, yüzde 3,79 ile zeytinyağı, yüzde 1,92 ile çilek, yüzde 0,97 ile ayçiçeği yağı, yüzde 0,68 ile süt takip etti. Ekonomi Bakanı enflasyonu düşüreceğim diye her alana dalıyor. Onun yönlendirmesiyle de oldu bunlar. Bunu da biliyorum. Yeni Tarım Bakanımızın da çok dikkatli olması lazım. Ekonomi Bakanının tarım, tarım sektöründeki üretim umurunda değil. Burada dikkatli olması gereken Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanıdır. Bu gibi kararnamelere imza koymasın. Hiç umurunda değil adamın. Buğday üreticisi ne üretiyormuş, hangi koşullarda üretim yapıyormuş. Büyükşehirler yaşanmaz hale geldi. Güvenlik sorunu var. Kırsalda müthiş göç var. Bunu görmüyor musunuz? Gözünüz kör mü sizin?” şeklinde ifadeler kullandı.