Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası Genişletilmiş Meslek Komiteleri Müşterek Toplantısında bölge ekonomisinde yaşanan sorunlar masaya yatırıldı. Sektörel sorunlar tek tek ele alınırken, bölge ekonomisinin yapı itibariyle ekonomide yaşanan sorunların turizm sektörü merkezli olduğu gözlemlendi.
Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası Genişletilmiş Meslek Komiteleri Müşterek Toplantısı, 16 Haziran 2017 tarihinde Fethiye DSİ Sosyal Tesislerinde yapıldı. Toplantıya Muğla Vali Yardımcısı Ekrem Aylanç, Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı Genel Sekreter Yardımcısı Hida Kılıç, Fethiye Belediyesi Başkan Yardımcısı Mete Atay, AK Parti İl Başkanı Kadim Mete, İlçe Başkanı Kadir Saruhan, CHP İlçe Başkanı Ali Özgür Kullukçu, FTSO Yönetim Kurulu Başkanı Akif Arıcan, Meclis Başkanı Osman Çıralı, FTSO’nun 13 meslek komitesinin üyeleri ve Oda üyeleri katıldı. Katılı cılar, toplantı öncesi “Fethiye’ye Üniversite Yakışır” kampanyasına destek vererek imza attı.
Açılış konuşmalarının ardından her komitenin öncelikli sorunları sözcüleri tarafından dile getirildi. Komite sunumlarının ardından protokol üyeleri değerlendirme konuşması yaparak katılımcıların sorunlarını ve sorularını cevapladı.
Toplantı, Yönetim Kurulu Başkanı Akif Arıcan’ın konuşması ile başladı. Arıcan, toplantının amacı bölgemizdeki tüccar ve sanayicilerin sektörel sorunlarını çözüm makamlarına ilk elden ulaştırmak ve çözümleri noktasında harekete geçilmesini sağlamak olduğunu açıkladı. Arıcan konuşmasında turizmde yaşanan sorunlara geniş yer verdi. Turizme özel teşvikler geliştirilmesini isteyen Arıcan, Dalaman Havalimanına gelen yurt içi ve yurt dışı uçakların da arttırılması talebinde bulundu. Tarım sektöründe uçak krizinin etkilerinin sürdüğünü söyleyen Arıcan, Pazar sorununun körfez ve Arap ülkeleri ile aşılmaya çalışıldığını kaydetti. Arıcan, ekonomide yaşanan sorunların turizm başta olmak üzere, kayıt dışılığı arttırdığını vurguladı.
Akif Arıcan, eğitim ve sanayi şehri olma taleplerini de konuşmasında dile getirdi. Üniversite kurulması konusunda milletvekillerin destek beklediklerini ifade eden Arıcan, doğal taş ve mermer ihtisas Organize sanayi bölgesi kurulması için de Muğla Valiliğinden destek istedi.
Arıcan konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
Babadağ Teleferik Projesinin amacı 12 ay turizm
“Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası olarak Fethiye ve Seydikemer ekonomisinin geleceğinin şekillenmesine yönelik pek çok projeyi yürüttüğümüz hepinizce bilinmektedir. Bunlardan ilki Babadağ teleferik projesinin hayata geçirilmesidir. Bu salondaki pek çok kurum ve kuruluşun desteği ile projemiz gerçekleşme safhasına geldi. İhalemizi yaptık, yapımcı firma ile sözleşmemizi 8 Haziran 2017’de imzaladık. Teleferik projesine oda olarak girmekteki temel gayemiz ilçemizdeki turizm çeşitliliğini sağlamak, sezonu 12 aya yayacak bir turizm anlayışının geliştirilmesine katkıda bulunmaktı. Ancak ülkemizde son 2 yıldan bu yana iç ve dış politikada yaşanan siyasi krizler, 15 Temmuz darbesi ve terör olayları sebebiyle turizm sektörü geçen yılı büyük bir kayıp ile kapattı. Referandum sürecinde ise Avrupa Birliği ülkeleri ile yaşanan siyasi gerilimin ülkemiz ve ilçemiz turizmine olumsuz etkileri ne yazık ki 2017 sezonu daha başlamadan kendisini hissettirdi. Haziran ayının sonuna geldiğimiz şu günlerde otellerimizin doluluk oranı son derece düşük.”
Arıcan: “Üyelerimiz yapılandırdıkları borçları ödeyemeyecek durumda”
“Turizm sektöründeki pek çok üyemiz personel ücretlerini ödemekte güçlük çekiyor. Her ne kadar istihdam konusunda devletimiz İŞKUR üzerinden teşvik sistemi hayata geçirmiş olsa da küçük aile işletmesi niteliğindeki turizm işletmelerimiz bu teşvikten de faydalanamayacak kadar ağır bir ekonomik dar boğaz içindedir. Birbiri ardına hayata geçirilen vergi, sigorta ve devlet alacaklarına ilişkin yapılandırma paketleri ile devlet kendi alacağını tahsil etmeye çalışırken pek çok üyemiz yapılandırılan bu borçları bile ödemekte zorlanmaktadır.”
Tarım, Rusya krizini aşmaya çalışıyor
“Öte yandan bölgemizin en önemli sektörlerinden birisi olan tarım sektöründe yurtdışı pazarımızı geliştirmek konusunda Odamızca attığımız önemli adımlar oldu. Özellikle Rus pazarına yönelik çalışmalarımızı yoğunlaştırdığımız bir dönemin ardından Rusya ile yaşanan siyasi kriz maalesef bu çalışmalarımızı sekteye uğrattı. Tarım ürünleri ihracatında 2016 yılı üreticilerimiz ve tarım tüccarlarımız açısından kayıp bir yıl oldu. Bu yıl Rus pazarında yaşanan bu daralmayı Körfez ve Arap ülkelerine yaptığımız ihracat ile aşmaya çalışıyoruz.”
Kayıt dışının nedeni ekonominin kötü olması
“Ekonomide yaşanan bu dar boğaz kayıt dışılığı da beraberinde getiriyor. Kayıt dışı olarak misafir ağırlanan villalar, internet üzerinden kayıt dışı gayrimenkul satışları, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyet gösteren işletmeler, kayıt dışı istihdam ile bizim üyelerimizin rekabet etme şansı ne yazık ki yok. Doğal olarak kayıtlı işletmelerimiz her geçen gün yok olurken devletimizin denetimlerini yine kayıtlı işletmelere yoğunlaştırması buradaki krizi daha da derinleştirmektedir. Özellikle turizm sektöründe yaşanan bu kayıt dışılığın ve düzensizliğin önüne geçilmesi için devletimizce gereken tedbirlerin alınması gerektiğini özellikle vurgulamak istiyorum.”
Turizme özel teşvik geliştirilmeli
“Konuşmamım başında da ifade ettiğim gibi Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası olarak bölge ekonomisinin geleceği üzerine çalışmalarımızı yoğunlaştırdık. Ancak üyelerimizin bugününe ilişkin biraz önce ifade ettiğim sorunlar çözülemez ise yarına ilişkin umudu ayakta tutmamız mümkün değildir. Hükümetimiz üretim reform paketi adı altında bir çalışma başlattı. Benzer bir reform paketinin başta turizm olmak üzere diğer sektörlerde de hayata geçirilmesi en temel beklentilerimizden birisidir. Turizm sektöründe son 2 yıldır yaşanan olumsuz gelişmeler dikkate alınarak turizmciye yönelik özel teşvik ve afların ivedilikle devreye sokulması gerekmektedir. Bölgemizde ise Dalaman Havalimanı’na yurt içi ve yurtdışı uçuşların arttırılması en önemli konular arasında yer almaktadır.”
“Artık biz Fethiye Üniversitesi’nin kurulmasını istiyoruz”
3 T olarak tanımladığımız ilçemiz ekonomisine tarım, ticaret ve turizmin yanı sıra eğitim şehri ve sanayi şehri olma özelliğini kazandırmak istiyoruz. İlçemiz, şu anda 110 adet akademik personel ve 3600 adet yüksek öğrenim öğrencisine ev sahipliği yapmaktadır. Öğretim hayatına başlayan Fethiye İşletme Fakültesi Yerleşkesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi merkez kampüsünden sonraki en büyük kampüs olma yolunda hızla ilerlemektedir. İlçemizde İşletme Fakültesi’nin yanında, Ziraat ve Sağlık Bilimleri Fakülteleri de bulunmaktadır. Dolayısıyla, Yüksek Öğretim Kurumları mevzuatı gereğince üniversite kurulması için en az üç fakülte olması şartı yerine getirilmiş durumdadır. Ayrıca Fethiyeliler olarak bizler de bu konuda gereken iradeyi gösterdiğimize inanıyoruz. İşletme fakültesinin bir bloğunun yapımı Fethiye Yüksek Öğretim Kurumları Yaptırma ve Yaşatma Derneği tarafından Fethiyelilerin bağış ve yardımları ile inşa edilirken bir bloğunun yapımını da Fethiye Belediyemiz üstlenmiştir. Artık biz Fethiye Üniversitesi’nin kurulmasını istiyoruz. Bu konuda 19 tane meslek kuruluşunun temsilcilerinden oluşan Fethiye-Seydikemer Meslek Kuruluşları Güç Birliği Platformu olarak bölgemizde başlattığımız imza kampanyası ile sesimizi Ankara’ya ulaştırmak, vekillerimizin elini güçlendirmek için Çalışıyoruz. Ekonomi Bakanımız Sayın Nihat Zeybekçi’nin de Fethiye ziyaretinde söylediği gibi “Fethiye’ye üniversite yakışır” diyoruz. Muğla milletvekillerimizin bu konuyu Türkiye Büyük Millet Meclisinin gündemine taşımasını bekliyoruz.”
Sanayi şehri olmak istiyoruz
“Seydikemer ilçemizde Doğal Taş ve Mermer İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurulması girişimlerine başladık. OSB’mizin planlanan yatırım maliyeti 53 milyon liradır. Bu yatırımın hayata geçmesinde Valiliğimiz gereken desteği vereceğini inanıyoruz. OSB yatırımın bir an önce hayata geçirilmesi konusunda biz Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası olarak elimizi taşın altına koymaya hazırız.”
Arıcan’ın ardından FTSO Meclis Başkanı Osman Çıralı konuşma yaptı. Çıralı, konuşmasında meslek komitelerinin önemini vurgulayarak komitelerin çalışmalarının Oda çalışmalarına kaynak oluşturduğunu belirtti. Çıralı, 7 Nolu Yiyecek ve İçeçek Hizmetleri Meslek Komitesinin sorunlarına değindi. Hanutçuk ve TAPDK belgesiz işletmeleri gündeme taşıyan Çıralı, bu konularda denetimler yapılması gerektiğinin altını çizdi.
İmalatçılar OSB istiyor
Açılış konuşmalarının ardından Meslek Komitelerinin sunumlarına geçildi. Komite numara sırasına göre yapılan sunumlarda 1 Nolu İmalatçılar Meslek Komitesi adına Kıymet Günay sunum yaptı. Mermer imalatçılarının sorunlarına değinen Günay, FTSO tarafından GEKA’dan alınan destekle hazırlatılan ‘Fethiye-Seydikemer Organize Sanayi Bölgesi Fizibilite Etüdü” projesi raporu doğrultusuna kurulması planlanan Doğal Taş ve Mermer OSB için destek talebinde bulundu.
Su ürünleri KDV oranları düşürülmeli
2 Nolu Tarım, Hayvancılık, Su Ürünleri Ticareti İle Zirai İlaç Meslek Komitesi adına komite başkanı Atabey Şahin sunum yaptı. Şahin, su ürünleri üreticilerinin maliyetlerinin yüksekliğine dikkat çekerek düşürmesi talebini paylaştı.
3 Nolu İnşaat Taahhüt Komitesi adına Ömer Yıldırım sunum yaptı. Yıldırım Yıldırım, komitenin 6360 sayılı kanunla yeni oluşturulan mahalleleri kapsayan alanlara ilişkin imar önerilerini dile getirdi.
Beyaz eşyada ÖTV kaldırılsın
4 Nolu Elektrik Elektronik Ve Dayanıklı Tüketim Malları Meslek Komitesinin beyaz eşyadan ÖTV alınması uygulamasının kaldırılması, KDV’nin de belli bir oranda düşülmesi talebini Atilla Erten dile getirdi. Erten, Fethiye Üniversitesi kurulması konusuna da sunumunda yer vererek gerekli alt yapının hazır olduğunu ifade etti.
Tarihi yerler restore edilerek turizme kazandırılmalı
5 Nolu İnşaat Malzemeleri Meslek komitesi adına söz alan Hüseyin Çetinkaya, Kaya Köyünün turizme kazandırılması görüşünü ifade etti. Çetinkaya, bölgemizde bulunan antik tiyatro, kale gibi tarihi yerlerin restore edilip turizme kazandırılarak korunması önerisini getirdi.
Konaklama sektörü ölüyor
Günay Özütok, konaklama sektörü adına sunum yaparak turizmde yaşanan sorunlara değindi. Turizm sezonunun 2 aya düştüğünü kaydeden Özütok, konaklama sektörünün maliyetlerini karşılayamaz duruma geldiğini söyledi. Günay Özütok, konaklama sektörünün ölmek üzere olduğunu ifade etti.
Trafik sigortalarını devlet yapsın
8 Nolu Sigorta ve Finans Hizmetleri Meslek Komitesi adına konuşan Aydın Aktepe de trafik sigortalarında acente ile şirket arasında yaşanan sorunlara değindi. Aktepe, trafik sigortalarının DASK gibi devlet tarafından yapılması önerisini sundu.
9 Nolu Oto Kiralama ve Seyahat Acenteleri Meslek Komitesinin ören yerleri ve koylardaki atık sorununu ve Göcek Tüneli ücret uygulaması sorununu Ertuğrul Gürkan sundu.
10 Nolu Toptan ve Perakende Gıda Ticareti Meslek Komitesinin perakende ticaretin düzenlenmesi talebini Uğur Çaçaron dile getirdi. AVM’lerde yer alan ulusal sermayelerin perakende ticaret yapan yerel işletmelere zarar verdiğini söyleyen Çaçaron, bu konuda Valilikten ve belediyeden perakende ticaretin korunmasını istedi.
12 Nolu Akaryakıt, Otomotiv ve Ulaştırma Meslek Komitesi akaryakıttan alınan vergilerin yüksekliğini ve ‘İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik Taslağında yer alan sakıncaları toplantı gündemine taşıdı. Komite adına sunum yapan Nuri Kıvrak, yönetmelikte yer alan bina yüksekliğinin Fethiye’de uygulanamayacağını söyledi. Kıvrak, yine yönetmelikte yer alan ikinci el araçlara garanti verilmesi konusuna da değinerek ‘Birinci el araçlara bile garanti verilmesi zor iken oto galeriler başkası tarafından kullanılmış bir araca nasıl garanti verecek” dedi.
13 Nolu Emlak, Eğitim, Sağlık ve Sportif Faaliyetler Meslek Komitesi adına konuşan Akif Milaslıoğlu da kayıt dışı ev kiralama faaliyetlerine değindi. Bu sorunun 15 Temmuz Darbe Girişiminde kendini daha çok belli ettiğini söyleyen Milaslıoğlu, denetimlerin arttırılmasını istedi.
Meslek komitelerinin sunumlarının ardından protokol üyeleri konuşmalarını yaptı. İlk olarak Fethiye Belediyesi Başkan Yardımcısı Mete Atay konuşma yaptı. Atay, perakende ticaretin korunması konusuna değinerek bu konuda ilçe belediyesinde bir yetki bulunmadığını, gelecek olan düzenleme ile valiliklere yetki verildiğini söyledi.
Muğla Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Teknik Yardımcısı Hida Kılıç da Fethiye’nin trafik sorununa değindi. Büyükşehir belediyesinin yol yapım, bakım onarım çalışmalarına ağırlık verdiğini kaydeden Hida Kılıç, Fethiye merkezindeki trafik yoğunluğunun azaltılması için de çalışılacağını kaydetti.
Muğla Vali Yardımcısı Ekrem Aylanç da komiteler tarafından dile getirilen her konuya değinerek açıklamalarda bulundu. Bazı konuların sadece bölgesel olmayıp, ulusal olduğunu kaydeden Aylanç, yerel sorunların çözümünde etkili olmak için çalışacaklarını kaydetti. OSB konusunda iyi bir fizibilite çalışması yapılmasını gerektiğini söyleyen Aylanç’a FTSO Genel Sekreteri Füsun Şahin tarafından hazırlanan OSB raporu takdim edildi.
Göcek tüneli hükümetin gündeminde
Göcek tünelinin gündeme gelmesi üzerine AK Parti İl Başkanı Kadim Mete dilek ve temenniler bölümünde söz alarak açıklamalarda bulundu. Mete, ilgili bakanlığı konuya ilişkin takibinin devam ettiğini ve mutlaka kamu yararına bir çalışma yapılacağını kaydetti.
Kendisinin de turizmci olduğunu söyleyen Kadim Mete, kış aylarında otellerin açık kalmasını sağlamak için yaşlı turizmin geliştirilmesi önerisinde bulundu.
Toplantıda son olarak CHP Fethiye İlçe Başkanı Av.Ali Özgür Kullukçu söz aldı. Kullukçu, hükümetin Göcek tüneli konusunda bir türlü sonuç alamamasını eleştirdi. Kullukçu, turizmde yaşanan sorunların da hükümetin yanlış Suriye politikasından kaynaklandığını ileri sürdü.